De ambtenaar wordt werknemer!

De rechtspositie van ambtenaren wordt genormaliseerd, oftewel deze wordt (meer) gelijk getrokken met die van 'reguliere' werknemers. De Wet Normalisering rechtspositie abtenaren zal naar verwachting 1 januari 2020 in werking treden en Nederlands ambtenaren vallen vanaf dat moment onder het gewone arbeidsrecht.

Wat gaat er veranderen?
De Wet Normalisering rechtspositie ambtenaren geldt voor veel ambtenaren, uitgezonderd hiervan zijn rechters, officieren van justitie en werknemers bij politie en defensie. De overige ambtenaren zullen dus wel te maken hebben met de Wet normalisering rechtspositie ambtenaren. Wat zijn nu de belangrijkste wijzigingen door deze Wet?

Ambtenaar
Het begrip ambtenaar gaat veranderen. Na de wetswijziging is slechts nog ambtenaar diegene die op basis van een arbeidsovereenkomst bij een overheidswerkgever werkzaam is. Hierdoor zijn er groepen werknemers die door deze wijziging ambtenaar worden, terwijl ze dat eerst niet waren. Een voorbeeld hiervan zijn de werknemers die werkzaam zijn bij het UWV. Andere groepen ambtenaren verliezen met de wetswijziging juist hun ambtenarenstatus en worden werknemer. Denk daarbij bijvoorbeeld aan werknemers van openbare private scholen.

Arbeidsovereenkomst in plaats van aanstelling
Het ambtenarenrecht wordt op dit moment gekenmerkt door een aanstelling, de rechtspositieregelingen en de Ambtenarenwet. Na de wetswijziging werken ambtenaren niet meer op basis van een aanstelling, maar op basis van een arbeidsovereenkomst. De huidige ambtenaren die hun status als ambtenaar behouden, krijgen automatisch een arbeidsovereenkomst. In dat geval hoeft niets te worden ondertekend door partijen. Daarnaast zullen de rechtspositieregelingen vervangen worden door collectieve arbeidsovereenkomsten, die de overheidswerkgever zelf kan afsluiten in overleg met een werknemersvereniging(en). Door de wetswijziging vallen de ambtenaren ook onder het bereik van het reguliere arbeidsrecht.

Ontslagrecht
Ambtenaren kunnen straks ontslagen worden na toestemming van het UWV, of door ontbinding van de arbeidsovereenkomst door de kantonrechter. De procedure bij ontslag gaat dus wezenlijk veranderen. De rechtsbescherming zal net als voor de reguliere werknemer een privaatrechtelijk karakter krijgen. Een beroep bij de bestuursrechter is verleden tijd.

Ambtenarenstatus
Een laatste wijziging is dat de Ambtenarenwet wordt aangepast. Herin wordt de bijzondere positie van ambtenaren vastgelegd. Deze wet gaat naast het Burgerlijk Wetboek gelden voor ambtenaren én overheidswerkgevers. De gewijzigde ambtenarenwet zal voornamelijk zien op de status en regels die nauw verboden zijn aan het bijzondere karakter die het werken voor een overheidswerkgever meebrengt, zoals het afleggen van de eed of belofte.

De inwerkingstredingsdatum van 1 januari 2020 klinkt nog ver weg. Het is echter van belang om nu al na te gaan of de Wet normalisering rechtspositie ambtenaren voor jou een wijziging meebrengt.

Start op tijd
De inwerkingstredingsdatum van 1 januari 2020 klinkt nog ver weg. Het is echter van belang om nu al na te gaan of de Wet normalisering rechtspositie ambtenaren voor jou een wijziging meebrengt. Met name voor overheidswerkgevers is het belangrijk om al in een vroeg stadium aan de slag te gaan.

Er dient immers kennis over het arbeidsrecht in huis te worden gehaald, arbeidsovereenkomsten moeten worden opgesteld en collectieve arbeidsovereenkomsten dienen voorafgaand aan de inwerkingtreding van de Wet te zijn gesloten. Ook is het zaak om alle huidige aanstellingen, toezeggingen, beslissingen en afspraken over arbeidsvoorwaarden te controleren. Het is van belang om de laatste afspraken (schriftelijk) te hebben bijgewerkt voor inwerkingtreding van de nieuwe wetgeving. Ná inwerkingtreding van de nieuwe wetgeving mogen aanpassingen in de arbeidsvoorwaarden namelijk in beginsel alleen nog maar met een akkoord van de werknemer worden doorgevoerd.

Een heel karwei dus. Kaper Nooijen Advocaten kijkt graag met je mee om te bepalen wat deze wetswijziging voor jou betekent. Neem dan ook gerust contact met ons op.