THEMAWEEK DE OVEREENKOMST | Dag 1: De arbeidsovereenkomst

Tijdens deze themaweek behandelen we alle soorten overeenkomsten op basis waarvan gewerkt wordt. We bespreken de verschillen en de kenmerken van:

• De arbeidsovereenkomst;

• De overeenkomst van opdracht;

• De overeenkomst van aanneming van werk en contracting;

• Zzp’ers;

• Thuiswerkers;

• Platformwerkers;

• Flexibele arbeidsrelaties (bepaalde tijd, oproepcontracten, uitzendwerk en payrollwerk);

In dit eerste artikel lichten we de arbeidsovereenkomst toe.

De arbeidsovereenkomst

Op de arbeidsovereenkomst is een uitgebreid stelsel van wettelijke regels van toepassing, die veelal de bescherming van de werknemer beogen. Daarmee wordt de ongelijke positie die de afhankelijkere partij (werknemer) ten opzichte van de veelal sterkere partij (werkgever) gecompenseerd.

Omdat er zoveel wetten en regels van toepassing zijn, is van groot belang vast te stellen óf er sprake is van een arbeidsovereenkomst. Bij de beantwoording van die vraag moet worden gekeken naar de bedoeling van partijen en de manier waarop zij in de praktijk invulling aan hun afspraken geven.

De kenmerken van de arbeidsovereenkomst vinden we in artikel 7:610 BW:

a.      De werknemer verbindt zich persoonlijk arbeid te verrichten;
b.      Tegen loon;
c.      In dienst van de andere partij, de werkgever (gezagsverhouding).

De werkzaamheden moeten dus persoonlijk worden verricht. Als wordt afgesproken dat degene die de werkzaamheden uitvoert deze ook aan anderen mag overlaten, zal er in het algemeen geen sprake zijn van een arbeidsovereenkomst.

Het moet ook gaan om productieve arbeid. Wanneer het accent ligt op het opdoen van kennis of vaardigheden, is er veelal sprake van een stage. Indien gaandeweg de overeenkomst het accent verschuift van het opdoen van kennis naar het bijdragen aan het bedrijf van de werkgever, kan de kwalificatie van de overeenkomst ook verkleuren.

De arbeid moet beloond worden in de vorm van een tegenprestatie. Hoe die heet en hoe hoog die is maakt niet uit. Of je nu spreekt van loon, stipendium of anderszins, zolang het een tegenprestatie voor de arbeid is (en dus geen kostenvergoeding) is het loon. Meestal wordt dat betaald in geld, maar het kan ook uit andere elementen bestaan, zoals huisvesting, kost en inwoning e.d.  

De gezagsverhouding is het meest onderscheidende, maar ook het lastigste kenmerk van de arbeidsovereenkomst. Bepalend is of de werkgever bevoegd is tot het geven van instructies over het uitvoeren van het werk. Naarmate de werknemer een grotere eigen verantwoordelijkheid in zijn functie heeft, worden bijkomende omstandigheden relevant, zoals wie deelt het werk in, wie bepaalt de werktijden, mag werk worden geweigerd enz.

Wil je hier nou meer over weten? Bel Kaper Nooijen Advocaten. Wij weten hoe het zit.